Mieszkanki wsi w działaniu: badanie różnych form zaangażowania
Choć polskie wsie, z całą swoją różnorodnością, są miejscem niezliczonych działań kobiet na rzecz lokalnych społeczności, wbrew pozorom ciągle niewiele wiemy o tym zaangażowaniu. Co robią i z czym mierzą się mieszkanki wsi w Polsce – działaczki, liderki, aktywistki i wszystkie kobiety, które włączają się w pracę na rzecz innych? Jakie są ich doświadczenia i potrzeby? Czy małe społeczności otwierają możliwości współpracy i sojuszy, czy też konfliktów i rywalizacji? Co je zachęca do działań, inspiruje, a co blokuje? Zwłaszcza w ostatnich latach, kiedy mamy jednocześnie do czynienia z wieloma kryzysami: epidemią COVID-19, wybuchem wojny w Ukrainie, kryzysem uchodźczym, skutkami suszy i powodzi i innymi wyzwaniami społeczno-politycznymi. Czego możemy nauczyć się od mieszkanek wsi, zwłaszcza wsi oddalonych od miast i związanej z miastami infrastruktury? Celem projektu jest rozpoznanie doświadczeń mieszkanek wsi, które wciąż pozostają niedostatecznie słyszane i widzialne w przestrzeni publicznej. Jakimi głosami mówią i co mają do przekazania? Czy doświadczają solidarności lub siostrzeństwa? Jakie formy przyjmuje dzisiaj zaangażowanie na wsiach i na czyje potrzeby odpowiada?
W czerwcu 2025 roku ruszyłyśmy na spotkania z mieszkankami wsi w całej Polsce. Spotykamy się w miejscach, w których działają. Dyskutujemy w grupach. Rozmowy pomagają nam dotrzeć do różnych głosów, usłyszeć różne perspektywy i poznać doświadczenia kobiet z różnych regionów kraju. Efektem naszych spotkań będzie raport, który opublikujemy jesienią tego roku.
Projekt badawczy prowadzą dr Sylwia Urbańska i dr Katarzyna Dębska.
Dołącz do badania!

Sylwia Urbańska
Dr Sylwia Urbańska – socjolożka, pracuje na Wydziale Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. W swoich pracach bada przemiany wzorców życia rodzinnego i intymnego oraz transformacje oczekiwań wobec płci społeczno-kulturowej. Interesuje ją szczególnie doświadczenie osób migrujących oraz mieszkanek i mieszkańców społeczności wiejskich, w tym grupy i społeczności wielokrotnie wykluczone. W swoich pracach zajmuje się m.in. społecznymi kontekstami wiejskich rozwodów, emancypacją mieszkanek wsi w kontekście lokalnego mieszkalnictwa, dostępem do lokalnych sieci i kapitałów wsparcia dla kobiet wiejskich w kryzysie. Specjalizuje się w metodologii badań jakościowych (metody biograficzne i etnografie) oraz etyce badań społecznych.
Kontakt: urbanskas@is.uw.edu.pl

Katarzyna Dębska
Dr Katarzyna Dębska naukowo zajmuje się gender studies, socjologią życia rodzinnego i intymności, teorią feministyczną, problematyką nierówności społecznych oraz metodologią badań jakościowych. Swoją rozprawę doktorską poświęciła relacjom między rodzeństwem w perspektywie przebiegu życia. Interesuje się również kategoriami siostrzeństwa i braterstwa oraz niehierarchicznych relacji między kobietami w perspektywie pozarodzinnej: ruchów społecznych, grup nieformalnych etc. W prowadzonych badaniach socjologicznych istotne jest dla niej powiązanie wymiaru praktyki badawczej w terenie z zakorzenieniem w teorii społecznej. Publikowała w polskich i zagranicznych czasopismach naukowych. Adiunktka na Wydziale Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego i wykładowczyni Gender Studies w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.
Kontakt: katdebska@is.uw.edu.pl