Badanie przemocy wobec kobiet mieszkających na wsi
Pomimo tego, że 40% polskiego społeczeństwa mieszka na terenach wiejskich, uwaga większości badaczy i badaczek społecznych koncentruje się na dużych miastach. Wiedza naukowa na temat codzienności mieszkających na wsi kobiet, które stanowią ponad połowę wiejskiej populacji w Polsce, pozostaje rozproszona i wycinkowa. Nasze badanie ma na celu wypełnienie tej luki. Badanie koncentruje się na mieszkankach wsi oraz ich doświadczeniach, wyzwaniach i trudnościach w rodzinie i najbliższym otoczeniu. Jak kobiety mieszkające na wsi są traktowane przez innych? Czy czują się bezpiecznie i dobrze w swoim miejscu zamieszkania? Z jakimi problemami borykają się w relacjach z ludźmi w kręgu rodzinnym, sąsiedzkim i w ramach społeczności lokalnej?
Planujemy ogólnopolskie badanie kwestionariuszowe, które pozwoli uchwycić różnorodność doświadczeń kobiet mieszkających na wsi, w różnych regionach Polski. Za realizację badania odpowiada PBS Sp. z o.o. Badanie będzie realizowane w listopadzie i grudniu 2025 r. przez ankieterki, które mogą zapukać do drzwi kobiet mieszkających na wsiach oraz w formule online, gdzie wylosowane mieszkanki wsi będą mogły wypełnić ankietę internetową. Liczby i statystyki dostarczą ogólnej diagnozy i pozwolą zarysować sytuację życiową kobiet na wsi. Aby pogłębić wiedzę i oddać złożoności doświadczeń kobiet, uzyskane dane uzupełnią rozmowy z mieszkankami wsi, które zechcą podzielić się z nami swoimi historiami. Mamy nadzieję, że wyniki naszego badania staną się podstawą rekomendacji, dotyczących tego jak wspierać mieszkające na wsi kobiety, a także poprawiać ich dobrostan i bezpieczeństwo.
Zespół badawczy: dr hab. Magdalena Grabowska, prof. IFiS PAN; dr hab. Ilona Matysiak, prof. APS; dr Aleksandra Świderska
Dołącz do badania!
dr hab. Magdalena Grabowska
Dr hab. Magdalena Grabowska jest profesorką w Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk. Prowadzi badania na temat historii ruchów emancypacyjnych po 1945 roku, w tym na temat współczesnych oddolnych mobilizacji na rzecz sprawiedliwości reprodukcyjnej i reprodukcji społecznej. Ukończyła Rutgers University, gdzie uzyskała stopień doktora w dziedzinie studiów nad kobietami i płcią. Była stypendystką programu Marie Curie Komisji Europejskiej.
Prof. Grabowska współpracowała, jako badaczka, z wieloma organizacjami społeczeństwa obywatelskiego w ramach projektów z dotyczących dyskryminacji ze względu na płeć, przemocy seksualnej oraz współczesnych mobilizacji feministycznych i queerowych, w tym z Fundacją Feminoteka, Federacją na Rzecz Kobiet i Planowania Rodziny, Polskim Towarzystwem Prawa Antydyskryminacyjnego oraz Funduszem Feministycznym. Współpracuje również jako ekspertka z Komisją Europejską.
dr hab. Ilona Matysiak
Dr hab. Ilona Matysiak, prof. APS – socjolożka, pracuje w Instytucie Filozofii i Socjologii w Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. W pracy naukowej koncentruje się na społecznościach wiejskich oraz zachodzących w nich zmianach społeczno-kulturowych i demograficznych z uwzględnieniem perspektywy płci. W swoich dotychczasowych badaniach zajmowała się m.in. zaangażowaniem społecznym mieszkanek wsi w kołach gospodyń wiejskich i samorządzie lokalnym. Badała, dlaczego coraz więcej kobiet zostaje sołtyskami i co z tego wynika dla nich samych oraz wsi, w których mieszkają. W innym projekcie badawczym przyglądała się młodym mieszkańcom wsi z wyższym wykształceniem. Poszukiwała odpowiedzi na pytanie, dlaczego nie wyjechali do miasta i jak układają sobie życie w środowisku wiejskim. W ostatnim czasie interesuje się również sytuacją starszych mieszkańców wsi, a szczególnie tym, co warunkuje ich jakość życia i dobrostan.
dr Aleksandra Świderska
Dr Aleksandra Świderska – adiunktka na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. Obecnie zajmuje się badaniem mowy nienawiści, czyli formy agresji werbalnej skierowanej przeciwko osobom należącym do grup mniejszościowych. Analizuje podstawowe cechy mowy nienawiści i jej wpływ na odbiorców, koncentrując się na nagraniach dźwiękowych, pochodzących od anonimowych użytkowników i użytkowniczek Internetu, ale też powszechnie znanych polityków czy duchownych. W swoich badaniach wykorzystuje metody przetwarzania sygnałów i uczenia maszynowego, by lepiej rozpoznawać i odróżniać mowę nienawiści od innych rodzajów komunikacji, zarówno z perspektywy mówiących, jak i słuchaczy. Wcześniej uczestniczyła też w projektach, w których wraz ze współpracowniczkami i współpracownikami badała szeroko rozumiane postawy Polek i Polaków wobec różnych kwestii za pomocą metod ilościowych i mieszanych.